آلودگی هوا مشکلی است که همه ی ما در طول روز یا در صحبت با دیگران یا در فضای مجازی یا اخبار و شبکه های اجتماعی در مورد آن می شنویم یا زندگی روزمره مان در گیر آن شده است. در این مقاله سعی کردیم نگاه آگاهانه تری از این موضوع داشته باشیم تا از تاثیرات آن در زندگی مان بکاهیم.

آلودگی هوا چیست؟

آلودگی هوا زمانی رخ می دهد که مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی که غلظت آن به محدوده مضر و خطرناک برای انسان می باشد, می رسد. آلودگی هوا می تواند در خارج محیط و در محیط بسته وجود داشته باشد که در هر دو صورت برای انسان ها یا حتی گلها و حیوانات نیز مضر و خطر آفرین است.

تعریف آلودگی هوا حتی در کتب تاریخی و یا علمی سده های گذشته نیز آمده است گویا حتی سوزاندن چوب و نفت و فضولات حیوانی از دیر باز در شدت آلودگی هوا تاثیر می گذاشته و در کنار تمام آنها با مدرن شدن زندگی های امروزی نیز آلاینده های جدید روز به روز در کیفیت هوای تنفسی ما تاثیر گذاشته است.

در سازمان حفاظت محیط زیست ایران, آلودگی هوا این گونه تعریف شده است که از وجود و پخش یک یا چند عامل آلاینده اعم از جامد، مایع، گاز، تشعشع پرتوزا و غیر پرتوزا در هوای آزاد, به مقدار و مدتی که کیفیت هوا را تغییر دهد و این تغییر به گونه ای باشد که برای انسان و سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه زیان آور باشد.

انواع آلاینده ها برای آلودگی هوا محیط بسته

آلودگی های داخل ساختمان یا محیط های بسته می تواند در اثر سوزاندن منابع سوخت جامد مانند هیزم و ذغال سنگ و یا حتی سوزاندن محصولات و فضولات کشاورزی برای گرم کردن محیط و یا پختن غذا, باشد.

سوزاندن گاز مایع یا گاز شهری برای روشن کردن وسایل گاز سوز و یا پخت و پز نیز یکی از عوامل آلاینده داخلی می باشد که شاید برای مصرف کننده زیاد مهم نباشد ولی در زمان استفاده از این گازها سطح اکسیژن محیط تا حدودی پایین می آید البته شاید این آلودگی در کیفیت شاخص آلودگی هوا تاثیر آنچنانی نداشته باشد اما رعایت کردن کوچک ترین موردی در سلامتی ما تاثیر مثبت دارد.

همه ما تجربه استفاده از بخاری های گاز سوز را داریم که با گاز شهری یا گاز مایع کار می کند. همان طور که می دانیم اگر این وسیله دود کش مناسبی نداشته باشد گاز منوکسید کربن در هوا انتشار پیدا می کند که اگر مدت زمان پخش این گاز زیاد شود, تمام کسانی که در آن محیط هستند, دچار مسمومیت شدید و یا حتی مرگ می شوند.

انواع آلاینده های بیرونی

مهمترین و بدترین نوع آلودگی به آلودگی هوای آزاد مربوط می شود, زیرا این آلودگی در زمانی رخ می دهد که سطح و شدت آلاینده ها زیاد می شود. آلاینده موادی است که می تواند سلامتی موجودات زنده و حتی اکوسیستم را به خطر بیندازد. این آلاینده ها به دو دسته تقسیم می شوند.

آلاینده های اولیه معمولا براساس فرآبند ها ساخته می شوند یعنی به طور مستقیم از منبع تولید کننده ی آلودگی تولید و منتشر می شود. این آلاینده ها شامل شش نوع ماده مضر می باشد که به نوعی معیار سنجش آلودگی هوا است که شامل ازُن, ذرات معلق, دی اکسید نیتروژن, دی اکسید گوگرد, سرب و منوکسید کربن می شود.

آلاینده های ثانویه به طور مستقیم و توسط منابعی منتشر نمی شود و در اصل از واکنش شیمیایی آلابنده ها ی اولیه و اتمسفر موجود در هوا به وجود می آیند. اُزُن یکی از مهمترین آلاینده های ثانویه محسوب میشود. کلروفلوئوروکربن‌ها یکی از گازهایی است که با ترکیب گاز لایه اُزُن باعث تخریب این لایه می شد که امروزه از سوی سازمان های بهداشت جهانی و موسسه ژئوفیزیک استفاده از آن ممنوع اعلام شده است.

همان گونه که گفتیم شاخص آلودگی هوا و شاخص کیفیت هوا AIR QUALITY INDEX با انتشار آلاینده اولیه سنجیده می شود. این شاخص در کشور های مختلف طبق استاندارد های مختلفی سنجیده می شود که تا حدودی این استاندارد ها به هم نزدیک هستند.

راه های مقابله با آلودگی هوا

طبق آمارهای جهانی سالانه بیش از 7 میلیون انسان جان خود را در اثر آلودگی هوا از دست می دهند که 90 درصد آنها در کشور های درحال توسعه اتفاق می افتد. بیماری هایی مانند آسم, برونشیت, تنگی نفس, سکته های قلبی و مغزی تعدادی از بیماری هایی است که انسان با مواجهه با آلودگی هوا با آن روبرو خواهد شد.

متخصصان این بخش معتقد هستن این مواد آلودگی از طریق پوست و ریه و تمام بافت های بدن جذب می شود و می تواند در تمام اعضای بدن اختلال ایجاد کنند که این امر موجب می شود طول عمر آدمی کاسته شود و دچار مرگ زودرس شود.

برای مبارزه با این غول بی شاخ و دم که زندگی انسان ها را با مشکل مواجهه کرده است. راهکارهای زیادی می توان یافت. یکی از این راهکارها که به خود ما مربوط می شود استفاده کمتر از خودرو های شخصی می باشد که میتوانیم بجای آن از وسایل نقلیه عمومی مانند مترو, اتوبوس, تاکسی و خطوط بی آر تی استفاده کنیم.

از دیگر راهکارهای پیشنهاد شده توسط متخصصان این است که از مکمل ها و ویتامین هایی که دارای آنتی اکسیدان زیادی هستند مانند ویتامین CوEاستفاده کنید تا بتواند به دفع این مواد مضر در بدن شما کمک کند .البته می توان بجای استفاده از قرص ها یا در کل دارو از مواد غذایی حاوی این ویتامین ها بهره بگیریم, مانند سبزیجات تازه و میوه هایی مانند اسفناج, کلم بروکلی, کیوی, پرتغال و تمام مرکبات و غیره…

مدیریت پسماند, اهمیت به استفاده از گیاهان آپارتمانی یا حتی روف گاردن و وال گاردن با گیاهان طبیعی, مدیریت صنعت و استفاده از فیلتر های استاندارد و غیره می تواند برای کاهش آلودگی هوا و یا مقابله با آن مناسب باشد.

امروزه با پیشرفت روزانه علم استفاده از محصولات جدید برای مقابله با این موضوع نیز می تواند کمک قابل ذکری به کاهش عوارض آلودگی محیط داخلی و خارج از منزل کند. یکی از این محصولات استفاده از دستگاه تصفیه هوا می باشد. برند ها و شرکت های داخلی و خارجی زیادی این سیستم را طراحی و تولید کرده اند که استفاده از آن برای افراد با بیماری های زمینه ای خیلی مفید است.

در نهایت پیشنهاد ما به شما این است که در صورت شاغل نبودن در روز هایی که شاخص کیفیت هوا بشدت مضر است, حتی الامکان از منزل بیرون نروید و در منزل از میوه ها و سبزیجات تازه و دستگاه های تصفیه هوا با کیفیت استفاده کنید.