فن آکسیال چیست ؟ فن های آکسیال یا فن های محوری با حرکت و چرخش تیغه ها حول محور مرکزی فن , هوا نیز در همان جهت شروع به حرکت می کند. این بدان معناست که در فن های محوری, جریان هوای تولید شده جریان انتقال بسیار بالایی دارد.

فن آکسیال چیست؟

فن های آکسیال یکی از پر مصرف ترین و پر کاربرد ترین فن های موجود در بازار می باشد که در صنایع مختلف و در مکان های مختلف کاربرد دارند. این فن که به فن محوری معروف است در جا به جایی هوا نقش مؤثری دارد. این فن ها در محیط یا دستگاه هایی به کار می رود که افت فشار کم و حجم تخلیه بالایی مورد نیاز است.

همان طور که در بالا نیز گفته شد در فن های محوری یا همان فن آکسیال جریان هوا موازی با محور پروانه است. راندمان این فن ها معمولا 80 تا 90 درصد می باشد و در برخی طراحی های خاص و سفارشی این راندمان می تواند تا 95 درصد نیز باشد.

مزایای فن آکسیال

1. سرعت عملکرد بالا

2. کم صدا نسبت به دیگر فن ها

3. مصرف برق پایین و مناسب

4. افت فشار کم

5. جا به جایی حچم هوا بسیار بالا

6. قابلیت خنک کاری محیط یا دستگاه مورد نظر

7. جریان هوا به موازات محور

8. مقرون به صرفه

9. تعمیر و نگهداری آسان و کم هزینه

10. امکان تنظیم سرعت سه حالته

11. ارائه شده در ابعاد مختلف

12. جنس بدنه و فن فلزی یا پلاستیکی

13. با توجه به نیاز سه فاز یا تک فاز

انواع فن آکسیال

برای دسته بندی فن های آکسیال ابتدا باید فن ها را به دسته بندی محیطی و سپس به دسته بندی جنس بدنه و پره تقسیم کرد.

1. فن های آکسیال خانگی : فن های خانگی همان فن هایی هستند که در سرویس های بهداشتی, آشپزخانه ها و غیره برای جا به جایی هوای با فشار کم مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع فن ها نیاز به برق کشی دارند و با موتور موجود درداخل فن کار میکنند.

2. فن های آکسیال صنعتی : این نوع فن ها در ابعاد بزرگتر و از پره های قوی تر استفاده می کنند تا بتوانند حجم هوای بیشتری را جا به جا کنند. در اکثر موارد این نوع فن ها دارای برق سه فاز می باشند تا با قدرت بالایی که دارند باعث کاهش مصرف برق شوند.

3. فن های آکسیال نیمه صنعتی : این نوع فن ها قدرتی ما بین دو مدل قبل دارند و در محیط های کوچک تر مورد استفاده قرار می گیرد. به صورت سه فاز و تک فاز در دسترس است و در فروشگاه ها یخچال های صنعتی و غیره کاربرد دارند.

4. فن های ملخی یا پروانه ای (Propeller axial fan) :این نوع فن ها دارای یک تیغه ی پروانه ای و یک موتور محرک هستند که روی یک قاب صاف نصب شده است. نمونه های رایج این نوع فن پنکه های ایستاده خانگی و صنعتی و فن رادیاتور خودرو می باشند.

5. فن آکسیال لوله ای یا (Tubular axial fan) : فن محوری لوله ای از محبوب ترین فن های آکسیال محسوب می شوند. این نوع فن این نوع فن طیف وسیعی از کاربرد ها را دارد, اعم از خشک کردن یا خنک کردن, تهویه و حتی تامین هوا در محیط های مختلف.

فن محوری آکسیال یک نوع از فن‌ ها هستند که به طور عمودی هوا را از ورودی به خروجی هدایت می‌ کنند. این نوع فن‌ ها به خاطر ساختار ساده و کارایی بالا در بسیاری از کاربرد ها، از جمله سیستم‌ های تهویه مطبوع، سیستم‌ های تهویه صنعتی، و تهویه محیط‌ های خانگی، استفاده می‌ شوند.

اجزای اصلی فن محوری آکسیال:

1. پروانه (Impeller): بخش اصلی فن که هوا را به حرکت در می‌ آورد. پروانه معمولاً از تیغه‌ های فلزی یا پلاستیکی ساخته می‌ شود که به دور یک محور می‌ چرخد.
2. محور (Shaft): محور مرکزی که پروانه بر روی آن نصب شده است و نیروی چرخشی به پروانه منتقل می‌ کند.
3. موتور (Motor): موتور که معمولاً بر روی محور نصب شده و نیروی لازم برای چرخاندن پروانه را تأمین می‌ کند.
4. شاسی (Housing): قاب یا بدنه‌ ای که اجزای داخلی فن را در بر می‌ گیرد و جریان هوای ورودی و خروجی را هدایت می‌ کند.
5. بلبرینگ ها (Bearings): برای پشتیبانی از محور و کاهش اصطکاک در هنگام چرخش، بلبرینگها مورد استفاده قرار می‌ گیرند.
6. محافظ (Guard): معمولاً برای ایمنی بیشتر، فن‌ محوری دارای محافظی برای جلوگیری از تماس با تیغه‌ های پروانه هستند.

عوامل تأثیرگذار بر خرابی فن محوری:

1. بار زیاد (Overloading): اگر فن تحت بار اضافی یا بار بیش از حد طراحی شده قرار گیرد، ممکن است اجزا دچار آسیب شوند. این بار اضافی م تواند ناشی از انسداد جریان هوا یا تنظیم نادرست باشد.
2. عدم تعادل (Imbalance): اگر پروانه یا محور به درستی متعادل نباشند، می تواند باعث لرزش و آسیب به بلبرینگها و سایر اجزا شود.
3. آلودگی و گرد و غبار (Contamination): ورود گرد و غبار به داخل فن می تواند باعث کاهش کارایی، انسداد یا آسیب به اجزا شود. پاکسازی منظم و استفاده از فیلترهای مناسب می تواند کمک کننده باشد.
4. عدم تعمیر و نگهداری (Lack of Maintenance): عدم سرویس و نگهداری منظم می تواند به مشکلاتی از قبیل سایش بلبرینگ‌ها، کثیفی موتور، و خوردگی منجر شود.
5. حرارت بالا (High Temperature): دماهای بالا می توانند به اجزای پلاستیکی و الکتریکی آسیب برسانند و باعث خرابی زودرس شوند.
6. اختلال در جریان برق (Electrical Issues): نوسانات ولتاژ، اتصال کوتاه، یا مشکلات در سیم کشی می تواند به موتور و سایر اجزا آسیب بزند.
7. طراحی نادرست (Design Flaws): طراحی نادرست یا نقص در ساخت می تواند باعث بروز مشکلات عملکردی و خرابی های زودرس شود.

با مراقبت و نگهداری صحیح و نظارت بر عملکرد فن، می توان عمر مفید آن را افزایش داد و از خرابی های احتمالی جلوگیری کرد.